Theo thống kê của Tổ chức Ghi nhận Ung thư toàn cầu, tại Việt Nam, ung thư vú là bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ với tỷ lệ gần 25,8% trên tổng số ca ung thư. Đây là một trong những căn bệnh nguy hiểm, có thể gây tử vong cho người mắc phải nhưng nếu được phát hiện và điều trị từ sớm thì bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ung thư vú gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khoẻ thể chất và tinh thần của người phụ nữ, một trong số đó là ảnh hưởng đến hoạt động tình dục. Bài viết này sẽ đề cập đến những ảnh hưởng của ung thư vú đến chức năng tình dục của phụ nữ. 

Ung thư vú là gì? 

Ung thu vú là một dạng khối u ác tính xuất hiện ở vùng ngực, vú của bệnh nhân. Ung thư vú thường gặp ở nữ giới, tuy nhiên cũng có vài trường hợp người bệnh là nam giới. 

Đa số các trường hợp mắc ung thư vú đều có nguồn gốc từ các ống dẫn sữa, một phần nhỏ phát triển ở túi sữa hoặc các tiểu thùy. Ung thư vú nếu phát hiện và điều trị muộn sẽ dẫn đến các khối u di căn vào xương hay các bộ phận quan trọng khác, gây đau đớn và nguy hiểm đến tính mạng.

Các dấu hiệu nhận biết ung thư vú nào? 

Bệnh chủ yếu xảy ra ở nữ giới, vì thế chị em phụ nữ nên chú ý đến những biểu hiện bất thường của cơ thể, đặc biệt là “vùng nhũ hoa” để tự phát hiện những dấu hiệu sớm của ung thư vú.

- Đau ngực: khi cảm thấy vùng ngực đau âm ỉ, không rõ nguyên nhân và không có quy luật thì người bệnh cần chú ý theo dõi để phân biệt đau ngực do chu kỳ kinh nguyệt hay do ung thư vú. Khác với cơn đau căng tức thông thường, dấu hiệu mắc ung thư đó là vùng ngực đau và nóng rát liên tục hoặc ngày càng nặng hơn. 

- Thay đổi màu da: hầu hết vùng ngực của những người mắc ung thư vú thường có những thay đổi về màu sắc và tính chất da. Cụ thể là sự xuất hiện của nhiều nếp nhăn hay vết lõm như má lúm đồng tiền hoặc vùng da xung quanh ngực thường có mụn nước và ngứa lâu mà không dứt điểm.

- Vùng ngực bị sưng hoặc nổi hạch: sưng hạch bạch huyết không chỉ là dấu hiệu của các bệnh thông thường như cảm cúm, nhiễm trùng mà còn cả bệnh ung thư vú. Nếu nhận thấy vùng ngực xuất hiện khối u hay các vùng sưng đau dưới da kéo dài trong vài ngày mà không rõ nguyên nhân thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư vú.

- Đau lưng, vai, gáy: Một số phụ nữ khi bị ung thư vú lại cảm thấy đau lưng, vai, gáy thay vì đau ngực. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng lưng trên hoặc vùng giữa hai bả vai và có thể bị nhầm lẫn với giãn dây chằng hay những bệnh về cột sống.

Hình ảnh: Một số dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư vú

Ung thư vú ảnh hưởng thế nào đến hoạt động tình dục của phụ nữ? 

Nhìn chung, phụ nữ mắc ung thư vú dù ở giai đoạn nào cũng đối mặt với các vấn đề về sức khoẻ khiến họ đau đớn, mệt mỏi, suy giảm thể lực. Do đó, người nữ có xu hướng giảm dần chuyện chăn gối trong đời sống hằng ngày. Theo nhà tâm lý học tại Khoa Ung thư vú, Bệnh viện St. John (Bỉ), phụ nữ bị ung thư thường giảm ham muốn tình dục sau khoảng 3 tháng tiếp nhận điều trị. Về mặt sinh lý, cơ quan sinh dục của người phụ nữ thường trở nên khô hơn, điều này gây đau đớn cho bản thân họ khi quan hệ tình dục. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ tạo thành nỗi sợ khiến phụ nữ né tránh hoạt động tình dục hay thậm chí là ác cảm với quan hệ tình dục. 

Ngoài ra, phụ nữ khi được chẩn đoán mắc ung thư vú thường thay đổi cảm xúc, căng thẳng, lo âu cực độ hay có nhiều suy nghĩ tiêu cực về cái chết, sự thay đổi ngoại hình,… Đây cũng là rào cản khiến họ không còn hứng thú và không sẵn sàng với chuyện phòng the như trước đây. 

Hình ảnh: Phụ nữ mắc ung thư vú thường không hứng thú với chuyện chăn gối.

Điều trị ung thư vú ảnh hưởng đến chức năng tình dục như thế nào?

Các phương pháp điều trị ung thư vú như phẫu thuật, xạ trị, hoá trị hay liệu pháp nội tiết cũng là nguyên nhân dẫn đến rối loạn chức năng tình dục thông qua những tác động trực tiếp lên cơ thể người phụ nữ. 

Cụ thể, các nghiên cứu chỉ ra rằng phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến vú ảnh hưởng nặng nề tới thẩm mỹ và tâm lý người phụ nữ khi họ bị mất một bên hoặc cả hai bầu vú. Điều này khiến phái đẹp luôn tự ti về cơ thể, mặc cảm về sức hút của bản thân, đồng thời cũng khó để đạt được kích thích hay cực khoái khi quan hệ tình dục.

Hình ảnh: Người phụ nữ tự ti về “vòng 1” sau phẫu thuật ung thư vú

Trong điều trị ung thư vú, xạ trị được xem là phương pháp điều trị chuyên khoa và phổ biến. Quá trình xạ trị gây ra những thay đổi như đau vú dai dẳng, phù bạch huyết, khó chịu và mất tinh linh hoạt ở cánh tay, vai. Có thể thấy bất kỳ vấn đề nào trong số đó đều liên quan đến suy giảm chức năng tình dục. Ngoài ra bệnh nhân tiếp nhận xạ trị dễ bị kiệt sức, suy nhược do thời gian xạ trị kéo dài để tăng hiệu quả điều trị cũng như hạn chế tổn thương cho các tế bào bình thường, do đó họ khó có thể đáp ứng được chuyện chăn gối cho bản thân và bạn tình. 

Một tỷ lệ lớn bệnh nhân ung thú vú sẽ trải qua quá trình hoá trị bổ trợ để làm giảm hoặc ngăn ngừa nguy cơ tái phát ung thư. Trong đó sử dụng nhiều các nhóm thuốc như anthracyclines và taxanes có thể gây suy giảm chức năng toàn cơ thể kèm theo rụng tóc, suy đường tiêu hoá, suy tuỷ… Phụ nữ đối mặt với những thay đổi ngoại hình và mệt mỏi kéo dài thường chán nản, tự ti và không còn hứng thú với các kích thích và không ham muốn tình dục. 

Bên cạnh các phương pháp điều trị ung thư vú phổ biến, liệu pháp nội tiết được biết đến là phương pháp điều trị đích trong ung thư vú thông qua ức chế sản xuất estrogen trong cơ thể. Sự  rối loạn hormone sinh dục này sẽ dẫn đến tình trạng khô âm đạo, gây đau rát khi quan hệ, làm giảm ham muốn, giảm cực khoái, vì vậy sẽ làm thay đổi chức năng tình dục của phụ nữ. 

Tóm lại, ung thư vú làm một căn bệnh nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ và tinh thần của người phụ nữ, đặc biệt là rối loạn chức năng tình dục nữ. Để khắc phục điều này, trước khi điều trị, bệnh nhân và bạn tình của họ cần được tư vấn cụ thể về những tác động của ung thư vú đến sức khoẻ tình dục, từ đó có thể chuẩn bị tâm lý và bình tĩnh đối mặt với những thay đổi trong quá trình điều trị. Trong đời sống tình dục hằng ngày, bản thân người phụ nữ nên cởi mở, thẳng thắn tâm xự với bạn tình về những khó khăn, cảm giác mình gặp phải. Qua đó đối phương có thể cảm thông, động viên người bệnh để góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống tình dục của mỗi người. Ngoài ra, sau quá trình điều trị ung thư vú, nếu cơ thể có bất kì trở ngại gì gây ảnh hưởng đến hoạt động tình dục, bệnh nhân cũng nên đến thăm khám kịp thời tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và tìm ra hướng giải quyết hiệu quả. 

TÀI LIỆU THAM KHẢO 

1. Erica NB, Don SD. Breast cancer and sexual function. Transl Androl Urol. 2015;4(2):160–168.  

Rối loạn chức năng tình dục nữ ở các trường hợp vô sinh

Rối loạn tình dục ở nữ

Chu kỳ đáp ứng tình dục

Đánh giá rối loạn chức năng tình dục nữ